Uwaga autorów koncentruje się na trzech dekadach z dziejów kinematografii: od wprowadzenia dźwięku (1927 rok) po koniec lat 50. Zapraszając Czytelników w podróż po historii kina, w istocie opisują wiek XX, z jego kulturowymi modami, ideologią, przemianami społecznymi i ekonomicznymi.
Wśród autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się najwybitniejsi polscy filmoznawcy, specjaliści w swych dziedzinach. Powstała dzięki temu książka, która stanowi nieoceniony przewodnik po filmowej klasyce, pełen pogłębionych analiz, wartościowych kontekstów i nowych odczytań, ale też – ciekawostek, anegdot i unikatowych fotosów. Z pewnością dzięki temu dowiedzie ona różnorodności kina i jego ogromnego wpływu na niemal wszystkie dziedziny życia.
WYGRAJ KSIĄŻKĘ!!
FRAGMENT KSIĄŻKI
Rafał Syska
Femme fatale (z rozdziału Dekada cienia: amerykańskie kino lat czterdziestych)
Już z powyższych przykładów widać, że scenariusze filmów noir wyróżniały niekonwencjonalne postaci kobiet – nie tylko nikczemnych femmes fatales, ale również bohaterek udręczonych, wyemancypowanych, zmuszonych do walki o własną godność i ekonomiczne bezpieczeństwo, słowem – coraz bardziej uniezależnionych od męskich protagonistów.
Przyczyny tej tendencji są różnorodne i związane z czynnikami społeczno-kulturowymi. Zatem, po pierwsze, postaci femmes fatales stanowiły atrakcyjną metaforę mizoginicznych lęków, które nawiedzały wracających z frontów mężczyzn. Ci już w chwilach rozłąki fantazjowali na temat rozwiązłego zachowania żon, a po powrocie do domów z zaskoczeniem obserwowali naturalne dla czasów wojny usamodzielnienie się kobiet. W ramach kina czarnego z rzadka pojawiały się filmy dosłownie przywołujące wojnę; w zamian preferowano raczej przekaz implicytny i kunsztowne metafory. Do ciekawszych wyjątków należały pierwsze sekwencje Błękitnej Dalii (The Blue Dahlia, 1946) George’a Marshalla, w której główny bohater po powrocie z frontu odkrył, że jego żona, zamiast przykładnie czekać na męża, stała się bywalczynią nocnego klubu (stąd tytuł), cierpi na alkoholizm i w dodatku doprowadziła do śmierci ich syna. Częściej jednak zamiast wojny wprowadzano motyw metaforyzującej wojnę nieobecności mężów: podróże służbowe (Podwójne ubezpieczenie), wyjazdy biznesowe (Gilda), bądź dobrowolną odsiadkę w więzieniu (Biała gorączka).
Po drugie, postać femme fatale mogła silniej niż męski protagonista wyeksponować charakterystyczną dla noir postawę kontrkulturową i demitologizacyjną, bowiem właśnie kobiety naznaczano w tych filmach zimnym koniunkturalizmem, chciwością i pozbawionym skrupułów dążeniem do celu – a więc zdegradowaną ideą American Dream i protestanckiej etyki pracy. Taka była tytułowa bohaterka Dziwnej miłości Marty Ivers (The Strange Love of Martha Ivers, 1946) Lewisa Milestone’a, lokalna bogaczka (Barbara Stanwyck), która z ukrycia sterowała karierą swego histerycznego męża (debiut Kirka Douglasa) i z niepokojem przyjęła powrót do miasta przyjaciela z dzieciństwa – niegdyś świadka popełnionej przez nią zbrodni, będącej fundamentem jej władzy i bogactwa.
*Chciwość stała się kluczowym tematem filmów z nurtu noir – Van Heflin, Barbara Stanwyck i debiutujący w filmie Kirk Douglas w Dziwnej miłości Marty Ivers
Wreszcie, po trzecie, wzrost popularności postaci femmes fatales wynikał z psychoanalitycznych inklinacji kina czarnego, eksponował skrajne stany emocjonalne, załamania nerwowe i zdolność do czynienia zła, która okazywała się immanentną cechą każdego człowieka, a nie tylko prymitywnych i zwyrodniałych mężczyzn. Przykłady zimnych, wyrachowanych i inteligentnych kobiet można byłoby mnożyć i chyba już nigdy w historii kina kobiety nie będą równie pociągające erotycznie, a zarazem przebiegłe, niezależne i dominujące. W głośnej adaptacji powieści Jamesa Caina Listonosz dzwoni zawsze dwa razy (The Postman Always Rings Twice, 1946) Taya Garnetta znudzona prowincjonalną egzystencją Cora (Lana Turner) nawiązuje romans z włóczącym się po okolicy Frankiem (John Garfield) i przekonuje go do zabicia starszego od niej męża.
PEŁNY, IMPONUJĄCY, SPIS TREŚCI TOMU
Kino klasyczne. Historia kina, tom 2
Red.: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska
Rok wydania: 2011
ISBN: 97883-242-1662-8
Liczba stron: 1244
Format: B5 (160x240)
Okładka: twarda z obwolutą
Universitas
FRAGMENT KSIĄŻKI
Rafał Syska
Femme fatale (z rozdziału Dekada cienia: amerykańskie kino lat czterdziestych)
Już z powyższych przykładów widać, że scenariusze filmów noir wyróżniały niekonwencjonalne postaci kobiet – nie tylko nikczemnych femmes fatales, ale również bohaterek udręczonych, wyemancypowanych, zmuszonych do walki o własną godność i ekonomiczne bezpieczeństwo, słowem – coraz bardziej uniezależnionych od męskich protagonistów.
Po drugie, postać femme fatale mogła silniej niż męski protagonista wyeksponować charakterystyczną dla noir postawę kontrkulturową i demitologizacyjną, bowiem właśnie kobiety naznaczano w tych filmach zimnym koniunkturalizmem, chciwością i pozbawionym skrupułów dążeniem do celu – a więc zdegradowaną ideą American Dream i protestanckiej etyki pracy. Taka była tytułowa bohaterka Dziwnej miłości Marty Ivers (The Strange Love of Martha Ivers, 1946) Lewisa Milestone’a, lokalna bogaczka (Barbara Stanwyck), która z ukrycia sterowała karierą swego histerycznego męża (debiut Kirka Douglasa) i z niepokojem przyjęła powrót do miasta przyjaciela z dzieciństwa – niegdyś świadka popełnionej przez nią zbrodni, będącej fundamentem jej władzy i bogactwa.
*Chciwość stała się kluczowym tematem filmów z nurtu noir – Van Heflin, Barbara Stanwyck i debiutujący w filmie Kirk Douglas w Dziwnej miłości Marty Ivers
Wreszcie, po trzecie, wzrost popularności postaci femmes fatales wynikał z psychoanalitycznych inklinacji kina czarnego, eksponował skrajne stany emocjonalne, załamania nerwowe i zdolność do czynienia zła, która okazywała się immanentną cechą każdego człowieka, a nie tylko prymitywnych i zwyrodniałych mężczyzn. Przykłady zimnych, wyrachowanych i inteligentnych kobiet można byłoby mnożyć i chyba już nigdy w historii kina kobiety nie będą równie pociągające erotycznie, a zarazem przebiegłe, niezależne i dominujące. W głośnej adaptacji powieści Jamesa Caina Listonosz dzwoni zawsze dwa razy (The Postman Always Rings Twice, 1946) Taya Garnetta znudzona prowincjonalną egzystencją Cora (Lana Turner) nawiązuje romans z włóczącym się po okolicy Frankiem (John Garfield) i przekonuje go do zabicia starszego od niej męża.
PEŁNY, IMPONUJĄCY, SPIS TREŚCI TOMU
Kino klasyczne. Historia kina, tom 2
Red.: Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska
Rok wydania: 2011
ISBN: 97883-242-1662-8
Liczba stron: 1244
Format: B5 (160x240)
Okładka: twarda z obwolutą
Universitas