W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (działanie 8.2.1: „Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw”) od 2009 do 2010 r. na terenie Małopolski realizowano projekt „Z innowacją w biznes – kampania na rzecz propagowania przedsiębiorczości akademickiej (PA)”. W trakcie projektu zorganizowano siedem konferencji w największych miastach regionu. Omawiano na nich najważniejsze potrzeby ludzi pracujących w sferze nauki i szkolnictwa wyższego, którzy chcieliby rozpocząć własną działalność gospodarczą w oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie w określonej dyscyplinie naukowej. Zajmowano się również omawianiem potrzeb i celów przedsiębiorców z Małopolski, którzy byliby skłonni do nawiązania lub rozszerzenia współpracy z pracownikami i z instytucjami nauki. Przedsiębiorcy bowiem chętnie zastosowaliby w praktyce odkrycia naukowe i rezultaty prac badawczo-rozwojowych. Trzeba im tylko wyjść naprzeciw!
Czytasz i wiesz
Tom Z innowacją w biznes zawiera najciekawsze wystąpienia uczestników konferencji (w Krakowie i innych ośrodkach akademickich). Stanowi zwieńczenie zorganizowanego projektu i wyjście naprzeciw kolejnym młodym ludziom poszukującym swojego pomysłu na zorganizowanie własnego biznesu.
Autorzy prezentacji i referatów reprezentowali różne grupy społeczne i zawodowe. Wśród nich byli zarówno przedstawiciele przedsiębiorców i instytucji otoczenia biznesu, jak i studenci, doktoranci, członkowie organizacji skupiających młodzież akademicką oraz pracownicy naukowi. Czytelnik może dzięki tej przydatnej książeczce poznać punkt widzenia rożnych grup na fenomen przedsiębiorczości akademickiej i współpracy jednostek naukowych, w tym uczelni wyższych z przedsiębiorcami.
Przedsiębiorczy akademicy
Z treści wystąpień i dyskusji, jakie miały miejsce nie tylko przy okazji ostatniej konferencji w Krakowie (w której uczestniczyłem), można dowiedzieć się o zaletach i korzyściach, jakie mogą być rezultatem przemyślanej i dobrze zorganizowanej współpracy pomiędzy naukowcami i biznesmenami. Można również poznać przeszkody i utrudnienia charakteryzujące obecne warunki dla takiej współpracy w Polsce. Pojawiły się pomysły na poprawę i ulepszenia, zarówno w sferze organizacyjno-prawnej, jak ekonomicznej i społecznej. Lektura ich może dać wiele cennych wskazówek i uwag tym, którzy jako absolwenci lub nawet studenci zapragną rozpocząć własną działalność gospodarczą, wykorzystując swoją specjalistyczną wiedzę i wsparcie dotacyjne.
Praktycy od teorii
Opublikowane materiały różnią się między sobą sposobem spojrzenia na kwestie związane z przedsiębiorczością akademicką. Zbiór otwiera optymistyczna zachęta do tworzenia nowych inicjatyw gospodarczych i brania swojego losu w swoje ręce, autorstwa Sebastiana Kolisza (Droga do przedsiębiorczości). Autor przekonuje o wyższości własnej działalności gospodarczej nad „pracą najemną”, szczególnie w przypadku oferowania usług przez młodych, wykształconych specjalistów z dziedzin technicznych, ale nie tylko. Kolejne artykuły – Jarosława Działka (Warunki funkcjonowania przedsiębiorstw akademickich – szanse i zagrożenia), Tomasza Kusio (Komercjalizacja wyników badań naukowych) i Marka Makowca (Transfer wiedzy do gospodarki) – opisują korzyści będące rezultatem połączenia wiedzy powstałej, przetwarzanej i gromadzonej w jednostkach naukowych z doświadczeniem i przedsiębiorczością sfery biznesu.
Dla kogoś, kto znajduje się na samym początku działalności gospodarczej, bardzo ważne mogą być uwagi zawarte w wystąpieniach Kusio i Makowca. Podkreślają oni, jakie znaczenie dla gospodarki regionu i całego kraju ma właściwe wykorzystanie potencjału zgromadzonego wewnątrz uczelni wyższych i zakładów naukowych. Podają też jakich – umiejętnych – działań i zachęt ze strony centralnych organów państwa, samorządów, organizacji społecznych wymaga proces przystosowania i wykorzystania tego potencjału w działalności gospodarczej, zwany inaczej „komercjalizacją badań naukowych”.
Twórcze działania warsztatowe
W artykułach pokonferencyjnych o przedsiębiorczości akademickiej zwrócono uwagę na dotychczas notowany, niski poziom wykorzystania rezultatów badań naukowych przez przedsiębiorców w Polsce i względnie niewielkie nakłady na inwestycje w technologie innowacyjne po stronie rodzimych firm. Według autorów zbyt mała jest również aktywność po stronie samych naukowców, którzy nie interesują się ani samodzielną działalnością gospodarczą, ani wykorzystaniem rezultatów swojej pracy naukowej w kooperacji z podmiotami gospodarczymi.
Dzięki zdobytemu doświadczeniu autorzy wskazują na mocne i słabe strony warunków dla takiej współpracy w Polsce, co może okazać się pomocne dla tych, którzy zdecydują się na spożytkowanie swojej wiedzy i dokonań naukowych na polu gospodarki. Atrakcyjne są również podane przykłady z zagranicy, gdzie taka współpraca rozwija się bardzo dynamicznie od lat i przez cały czas umacnia potencjał gospodarczy, naukowy, społeczny i polityczny danego państwa, regionu czy ośrodka miejskiego. Dzięki informacjom zamieszczonym w książce student bądź naukowiec zainteresowany założeniem własnej działalności gospodarczej lub współpracą z przedsiębiorstwem będzie orientował się, gdzie szukać wzorców do naśladowania, w jaki sposób najefektywniej wykorzystać możliwości danego przedsięwzięcia. Wzorce takie – best practices – są tak samo przydatne dla przedsiębiorcy niemającego doświadczenia we współpracy z naukowcami, jak i z uczelnią wyższą.
Dla naukowców istotna jest kwestia łatwego uzyskania i ochrony prawa własności intelektualnej, która jest ich najważniejszym a często jedynym kapitałem wnoszonym do wspólnego przedsięwzięcia. Tę kwestię porusza artykuł Zofii Szostak-Gródek, Spin-off, spin-out – skuteczne formy komercjalizacji wiedzy. Daje on kilka zwięzłych, jasnych wskazówek dla pracowników nauki, gdzie szukać pomocy i porady oraz na co zwrócić uwagę podczas wykorzystania swoich prac badawczych na rynku. Ponadto zespół redakcyjny tomu Z innowacją w biznes przygotował specjalny aneks, zawierający praktyczne informacje o instytucjach doradczych i podmiotach wspierających przedsiębiorczość akademicką w Małopolsce.
Niejako podsumowaniem zbioru i przesłaniem ostatniej konferencji jest tekst Możliwości finansowego wsparcia dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą Wojciecha Łaptasia. Kierownik oddziału obsługi przedsiębiorcy Urzędu Miasta Krakowa szczegółowo omówił w nim możliwości uzyskania kapitału na rozpoczęcie działalności gospodarczej przez naukowców, studentów i początkujących przedsiębiorców, zainteresowanych wykorzystaniem wiedzy i prac naukowych w gospodarce. Czytelnik znajdzie w publikacji opis najważniejszych źródeł dofinansowania, w tym Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Funduszu Pracy. W książce opisane są również zasady udzielania wsparcia na początek działalności gospodarczej przez fundusze mikropożyczkowe, fundusze seed capital, anioły biznesu (business angels). Przy każdym z rodzajów pomocy autor, dzięki swojemu doświadczeniu we wspieraniu działalności gospodarczej w Małopolsce, przedstawia jego zalety i wady. Czytelnik otrzymuje zatem kolejny drogowskaz, gdzie ma się kierować, chcąc otrzymać wsparcie na rozwój własnej działalności gospodarczej i jak umiejętnie zaprezentować swój pomysł na biznes.
To dopiero początek
Podręcznikowo-warsztatowe opracowanie Z innowacją w biznes ma za zadanie zachęcić czytelników – potencjalnych nowych przedsiębiorców, którzy skłonni byliby podjąć ryzyko prowadzenia własnej działalności gospodarczej, by wykorzystali posiadaną wiedzę i zaczęli działać! Samodzielnie lub w ramach uczelnianych struktur. Zachęca również ludzi biznesu do bliższych kontaktów ze sferą nauki i uświadamia im, że zaadaptowanie osiągnięć nauki jest konieczne do utrzymania się na rynku. Jeżeli XXI wiek charakteryzuje się rozwojem przede wszystkim „gospodarki opartej na wiedzy”, to bez zasilania przedsiębiorstw w nowe pomysły, w nowe technologie i wzory nie będą mogli oni przetrwać, a tym bardziej rozwijać swojej działalności na globalnym rynku. Książka wydana przez INFOR Training, podobnie jak projekt „Z innowacją w biznes”, którego jest częścią, ma za swoje główne zadanie uzmysłowić to obydwu stronom i dać impuls do bardziej energicznej współpracy z obustronną korzyścią. Wydaje się, że z tego zadania wywiązuje się właściwie.
Z innowacją w biznes. Materiały pokonferencyjne o przedsiębiorczości akademickiej
[praca zbiorowa]
red. Tomasz Charnas
INFOR Training
Kraków 2010
Tom Z innowacją w biznes. Materiały pokonferencyjne o przedsiębiorczości akademickiej powstał we współpracy z Fundacją SPLOT.
Publikacja była współfinansowana przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.