The Doors – historia nieopowiedziana jest dokumentem opartym w całości na materiałach autentycznych, bez żadnych współczesnych wtrętów. Wszystkie informacje zostały podane rzeczowo, przez co film nie jest hermetyczny i może trafić nie tylko do wtajemniczonych fanów, którzy wiedzą już wszystko na temat zespołu, a fakty na temat jego lidera znają na pamięć o każdej porze dnia i nocy. Narracja Johnny’ego Deppa, który oczywiście miał przede wszystkim przyciągać widzów nazwiskiem, nie jest egzaltowaną aktorską kreacją, nie przeszkadza w żaden sposób w odbiorze filmu emanującego prostotą i klarownością. Pokazano po raz kolejny to samo – brzmią bezzasadne zarzuty rozczarowanych fanów. Tymczasem trudno przecież, żeby Morrison nagle stał się innym człowiekiem, a The Doors zaczęło grać nowe utwory. Skoro kariera wokalisty trwała tylko sześć lat, z konieczności ilość faktów i informacji na temat zespołu pozostaje bardzo ograniczona. DiCillo wychodzi od zagadkowej śmierci „Króla Jaszczura”, której tematyka (i mająca po niej nastąpić nieskończoność) pozostawała ciągle w centrum twórczości Morrisona. Może wydać się banałem, jeśli napiszę, że niezwykle istotną rolę w filmie spełnia muzyka, ale to właśnie ona, paradoksalnie, jest tak często pomijana, czy też marginalizowana w filmach biograficznych na temat muzyków.
DiCillo robi przegląd przez wszystkie albumy studyjne powstałe za życia Morrisona, omawiając pracę nad ich tworzeniem. Poprzez odpowiednio dobrane fragmenty koncertów oraz materiały wizualne można poczuć klimat lat ‘60 oraz ogólną aurę społeczno-obyczajową towarzyszącą fenomenowi powstania i popularności zespołu.

W When You’re Strange użyto wysokiej jakości dźwięku ze zremasterowanych płyt, co znacząco  wpływa na przyjemność oglądania dokumentu DiCillo – mimo że obraz nie zawsze dobrze koresponduje z muzyką. Dodatkowo pokazano sporo fragmentów z bardzo rzadko wyświetlanego, eksperymentalno-psychodelicznego filmu drogi Paula Ferrary i Jima Morrisona HWY: An American Pastoral (1969) oraz z Feast of Friends (1970). Oprócz pojawiającego się nieszczęsnego motywu zapałki, który, jako tandetny chwyt, może psuć harmonię całości, ciężko mi coś zarzucić rzetelności wkładu pracy DiCillo w jego autorską wizję historii The Doors. Swoją drogą, tak samo przecież zaczyna się również pierwsza część serii dokumentów BBC o muzyce rockowej, Seven Ages of Rock – The Birth of Rock 1963-1970 (2007), w której jest mowa o tym, jak Jimi Hendrix spalił swoją gitarę na festiwalu w Monterey, a gest rzucania płonącej zapałki powtarzany jest aż do znudzenia. W końcu motyw spalania (się) i ognia nawraca w twórczości Morrisona wielokrotnie.

Muszę jednak po raz drugi przyznać, że polski tytuł filmu jest pewnym zafałszowaniem tematyki dokumentu – ze względu na to, że DiCillo nie opowiada pełnej historii zespołu, kończąc, i zarazem rozpoczynając swoją opowieść śmiercią Morrisona. Reżyser nie skupił się jednak jedynie na prywatnym życiu artysty, jego problemach osobistych i pikantnych szczegółach skandali towarzyszących jego karierze, ale ukazał go jako członka zespołu, utalentowanego człowieka o bogatych zainteresowaniach. W odróżnieniu od Olivera Stone’a, reżyser When You’re Strange umiał ukazać Morrisona nie tylko jako ciągle naćpanego rockmana, zaciągającego do łóżka wszystkie napotkane dziewczyny, ale kogoś, kto posiadał także zgoła inne, niż rozpieszczona gwiazda rocka, oblicze.

Oczywiście wydano już do tej pory wiele rejestracji koncertów (np. Live at the Hollywood Bowl, 1987) oraz dokumentów na temat fenomenu The Doors – większość autorstwa klawiszowca zespołu Raya Manzarka, np.: The Doors: Dance on Fire (1985) czy The Doors: The Soft Parade (1991), będący swoistym rozliczeniem z feralnym filmem fabularnym Olivera Stone’a oraz najnowszy dokument z 2008 roku, w reżyserii Boba Smeatona Classic Albums: The Doors (polski tytuł: The Doors. Legenda rocka). Każdy z nich jest godny uwagi i ma dla fanów nieocenioną wartość. Uważam jednak, że należało zrobić film adresowany do szerokiej publiczności, dokument dobrze skrojony, w odróżnieniu od hollywoodzkiego romansidła Stone’a, który "otworzyłby drzwi percepcji" przeciętnym, niewtajemniczonym widzom i przybliżył im w prosty, przystępny sposób historię zespołu, dając jednocześnie fanom łakomy kąsek w postaci dużej liczby świetnej jakości utworów i fragmentów filmów autorstwa Morrisona. I takim filmem jest właśnie When You’re Strange, które wreszcie odbiło się szerokim echem.


The Doors - historia nieopowiedziana   (When You're Strange)

scenariusz i reżyseria: Tom DiCillo
czas trwania: 88 min
kraj: USA
premiera: 13 sierpnia 2010 (Polska), 17 stycznia 2009 (Świat)
Best Film