Z tej okazji nie można było pozostać obojętnym na pytanie czy sukcesja multipleksu Helios i zredefiniowanie jego celów przez stowarzyszenie Nowe Horyzonty nakłoni polskich widzów do mierzenia się z filmem alternatywnym, intelektualnym. Pytania po co i czy kino art housowe jest nam potrzebne oraz wszelkie wątpliwości związane z traktowaniem przedsięwzięć filmowych przez pryzmat edukacji stają się szczególnie aktualne właśnie teraz − w momencie powstania Kina Nowe Horyzonty we Wrocławiu. Przejęcie wielosalowego kina z jego możliwościami technicznymi jest rzuceniem rękawicy kinu popularnemu kojarzonemu z multipleksową tandetą. Najczęściej amerykańską.
Dlatego pomysł festiwalu amerykańskich filmów uczynił uzasadnioną refleksję na temat sensowności przedsięwzięcia, które niebezpiecznie zbliża się do mainstreamu, wobec którego konstruuje alternatywną opowieść łączącą elementy mainstreamowe z niszowymi, uwzględniając za najważniejsze kryterium jakość i oryginalność artystyczną.
Prezentacja najnowszych filmów przebiega wzdłuż linii wyznaczonej przez sekcję highligts, retrospektywy oraz pokazy specjalne z jednej strony oraz sekcje spectrum, american doc z drugiej. To te ostanie mają być reprezentantem amerykańskiej rzeczywistości ukazanej oczami niezależnych twórców. Strategia ta ma ratować amerykańskie kino przez zarzutem o miałkość i blichtr pokazując interesujące propozycje z różnych twórczych rejestrów.
Trudno porównywać subiektywne emocje związane z poprzednimi edycjami, ale na pierwszym festiwalu dało się wyczuć spore ożywienie: to wtedy w pełni ujrzano Johna Cassavetesa. Podczas drugiej edycji znaleziono perły w postaci Magicznej doliny a retrospektywy Swanberga i Solondza były dużymi wydarzeniami. Wydaje się, że tegoroczne filmy oferowane w sekcji hightligts jak Operacja Argo Bena Afflecka czy Gangster Johna Hillcoata nie mogły zostać uznane za stwarzające „nową jakość”. Niebezpiecznie za to przechyliły szalę w stronę komercji. Otwarcie jednak było doniosłe.
Kochankowie z księżyca. Moonrise Kingdom Wasa Andersona to opowieść o parze zakochanych dzieci, które buntując się przed światem dorosłych, swoją odwagą i oryginalnością angażują otoczenie w zmienianie świata na swoją modłę. Kosmos filmowego świata Wesa Andersona: bunt przeciwko porządkowi, budowanie nietypowych relacji, wzruszająca gra młodych aktorów i dorosłych gwiazd, uwodzi estetyką, niepodrabialnym konceptem wizualnym. Anderson stworzył dzieło o idealnych proporcjach: pełne energii i życia ujęte w pięknej wizji.
Podobne cele przyświecały twórcom w sekcji spectrum. Założenie ujęcia opowiadanej historii w ciekawym cudzysłowie − odpowiedniej formie − było dominujące. Skala przeróżna: od miłosnej historii przerywanej wątkami horroru klasy B (Jack i Diane) i zabawę kinem exploiatation (Interesy i ekscesy) do klasycznego filmu drogi (Arkadia i Zabójczy upał). Pomiędzy nimi filmy kumpelskie, często zrobione wspólnie z przyjaciółmi, w kilka dni (Ślub Ryśka, Postaci drugoplanowe, Gejbi). Trudno na podstawie tak szerokiej perspektywy znaleźć dominujące tematy, uniwersalne problemy. Tak mocno zakreślony w poprzedniej edycji temat dojrzewania, radzenia sobie z kryzysami, teraz został zmodyfikowany. W tegorocznych filmach również dominuje perspektywa mikroświata, intymnej przestrzeni, jednak kryzysy się zapętlają, a dojrzewanie pozostawia trwały ślad − tak jakby jakaś forma niedojrzałości miała pozostać stanem permanentnym. I okazuje się, że to nic złego. Na przetrwanie stanu trudnego doświadczenia życia może pomóc przyjacielska rozmowa i to ona okazuje się najczęściej najważniejsza (Arkadia, Dobra partia, Gejbi, Ślub Ryśka, Postaci drugoplanowe). Szeroko pojęte trudny życia są jednak niemożliwe do przezwyciężenia, a żadna arkadia nie jest w zasięgu możliwości (oprócz zwycięskiego melodramatu science−fiction Na własne ryzyko Colina Trevorrow). Rodzina, miłość czy przyjaciele przestają być jedynym polem walki o siebie. Jej celem staje się nastawienie do rzeczywistości, które może przybrać postać podstarzałego cynika o pustym spojrzeniu i bezmyślnym zachowaniu niczym bohater Komedii Ricka Alversona. Film w ciekawie skonstruowanych scenach pokazuje bogatych i starszych hipsterów, którzy uczynili ze swojego życia pozę. Skontrastowanie bezmyślnej „wiecznej zabawy” głównego bohatera i jego ekipy z postaciami pracującymi i radzącymi sobie w innych okolicznościach, tworzy z tego niewybitnego filmu ciekawy głos w dyskusji o społeczeństwie w czasach kryzysu i władzy kapitalizmu.
Umiejętność opowiadania historii nie wybijała się jako cecha konstytutywna tegorocznych filmów. Akcja często toczy się na wpół linearnie a poszczególne epizody mają nam jedynie przybliżyć całość doświadczenia postaci (Dziewczyna w masce lisicy, wspomniana Komedia). Podobnie jest w Jack i Diane Bradleya Rusta Graya. Miłosna historia dwóch dziewczyn pokazuje niepewność miłości i powikłania z nią związane. I choć film odznaczał się pewną irytującą manierą jest godny zauważenia. Tak jak Zabójczy upał Amy Seimetz, w którym niewyjaśniona, tajemnicza miłość popycha dwoje ludzi do zachowań irracjonalnych. Ucieczka przed morderstwem, chaos, nerwowość, zaburzenia emocjonalne bohaterów stwarzają obraz chorej i szalonej miłości, niczym z Dzikich Palm Faulknera, skąd mogłaby być zapośredniczona historia jak i gęsty klimat opowieści.
Trafionymi pozycjami okazały się jednak historie opowiedziane klasycznie. Film drogi, choć to obfitujący rodzaj filmowy w kinematografii świata, z amerykańskim kinem kojarzy się szczególnie – tym lepiej, gdy trasa przebiega pomiędzy wybrzeżami. I tak w Arkadii Olivii Silver, czteroosobowa rodzina zmierza do mitycznej Kalifornii, gdzie w tytułowym mieście zamierzają zacząć nowy etap wspólnego życia. Kolejne nietypowe decyzje ojca i tajemniczy brak matki stopniowo uzyskują wytłumaczenie. Każdy z członków, a szczególnie dojrzewająca główna bohaterka, będzie musiał się zmierzyć ze swoimi słabościami i próbą pogodzenia się z indywidualnością drugiej osoby. Tak samo w Tam, gdzie rosną grzyby Jasona Cortlunda i Julii Halperin, który jest przykładem udanego branżowego projektu „US in progres”. Powstały w koprodukcji z polskimi twórcami wydaje się ciekawą alternatywą dla stereotypowych, lifestylowych filmów z gatunku „filmy o jedzeniu”. Nie jest to klasyczna „droga przez mąkę” z przepisami, pięknymi zdjęciami posiłków, ale opowieść o wpływie ortodoksji na życie osobiste i miłości do idei. Wyjątkowe przesunięcie wektora fabuły o relacji dwojga ludzi w kierunku od problemu w relacji do rozstania okazało się trafionym zabiegiem.
Prawdziwym hitem okazał się jednak West of Memphis Amy Berg (pokaz specjalny), którego premiera w Stanach będzie miała miejsce w grudniu. Film przybliża głośną sprawę morderstwa trójki chłopców i poważnych kontrowersji związanych z procesem. Znakomity dokument śledczy oprócz przedstawiania dowodów, relacjonowania procesu opowiada uniwersalną historię o tym jak żyć i że czasem warto walczyć w słusznej sprawie, która wydaje się z góry skazana na porażkę − jakim zaskoczeniem może okazać się zwycięstwo. Reżyserka oskarża nie tylko amerykański system prawny, ale całą metodę „myślenia poszlakowego”, która zawodzi, gdy dopuszczamy do siebie emocje i umiłowanie do ferowania wyrokami.
Zróżnicowanie i mocna selekcja po raz kolejny udowadniają rangę wrocławskiego festiwalu. Okrojony program sprostał hasłu festiwalu i pozytywnie przeprowadził przez „wszystkie stany kina”.
Dlatego pomysł festiwalu amerykańskich filmów uczynił uzasadnioną refleksję na temat sensowności przedsięwzięcia, które niebezpiecznie zbliża się do mainstreamu, wobec którego konstruuje alternatywną opowieść łączącą elementy mainstreamowe z niszowymi, uwzględniając za najważniejsze kryterium jakość i oryginalność artystyczną.
Prezentacja najnowszych filmów przebiega wzdłuż linii wyznaczonej przez sekcję highligts, retrospektywy oraz pokazy specjalne z jednej strony oraz sekcje spectrum, american doc z drugiej. To te ostanie mają być reprezentantem amerykańskiej rzeczywistości ukazanej oczami niezależnych twórców. Strategia ta ma ratować amerykańskie kino przez zarzutem o miałkość i blichtr pokazując interesujące propozycje z różnych twórczych rejestrów.
Trudno porównywać subiektywne emocje związane z poprzednimi edycjami, ale na pierwszym festiwalu dało się wyczuć spore ożywienie: to wtedy w pełni ujrzano Johna Cassavetesa. Podczas drugiej edycji znaleziono perły w postaci Magicznej doliny a retrospektywy Swanberga i Solondza były dużymi wydarzeniami. Wydaje się, że tegoroczne filmy oferowane w sekcji hightligts jak Operacja Argo Bena Afflecka czy Gangster Johna Hillcoata nie mogły zostać uznane za stwarzające „nową jakość”. Niebezpiecznie za to przechyliły szalę w stronę komercji. Otwarcie jednak było doniosłe.
Podobne cele przyświecały twórcom w sekcji spectrum. Założenie ujęcia opowiadanej historii w ciekawym cudzysłowie − odpowiedniej formie − było dominujące. Skala przeróżna: od miłosnej historii przerywanej wątkami horroru klasy B (Jack i Diane) i zabawę kinem exploiatation (Interesy i ekscesy) do klasycznego filmu drogi (Arkadia i Zabójczy upał). Pomiędzy nimi filmy kumpelskie, często zrobione wspólnie z przyjaciółmi, w kilka dni (Ślub Ryśka, Postaci drugoplanowe, Gejbi). Trudno na podstawie tak szerokiej perspektywy znaleźć dominujące tematy, uniwersalne problemy. Tak mocno zakreślony w poprzedniej edycji temat dojrzewania, radzenia sobie z kryzysami, teraz został zmodyfikowany. W tegorocznych filmach również dominuje perspektywa mikroświata, intymnej przestrzeni, jednak kryzysy się zapętlają, a dojrzewanie pozostawia trwały ślad − tak jakby jakaś forma niedojrzałości miała pozostać stanem permanentnym. I okazuje się, że to nic złego. Na przetrwanie stanu trudnego doświadczenia życia może pomóc przyjacielska rozmowa i to ona okazuje się najczęściej najważniejsza (Arkadia, Dobra partia, Gejbi, Ślub Ryśka, Postaci drugoplanowe). Szeroko pojęte trudny życia są jednak niemożliwe do przezwyciężenia, a żadna arkadia nie jest w zasięgu możliwości (oprócz zwycięskiego melodramatu science−fiction Na własne ryzyko Colina Trevorrow). Rodzina, miłość czy przyjaciele przestają być jedynym polem walki o siebie. Jej celem staje się nastawienie do rzeczywistości, które może przybrać postać podstarzałego cynika o pustym spojrzeniu i bezmyślnym zachowaniu niczym bohater Komedii Ricka Alversona. Film w ciekawie skonstruowanych scenach pokazuje bogatych i starszych hipsterów, którzy uczynili ze swojego życia pozę. Skontrastowanie bezmyślnej „wiecznej zabawy” głównego bohatera i jego ekipy z postaciami pracującymi i radzącymi sobie w innych okolicznościach, tworzy z tego niewybitnego filmu ciekawy głos w dyskusji o społeczeństwie w czasach kryzysu i władzy kapitalizmu.
Umiejętność opowiadania historii nie wybijała się jako cecha konstytutywna tegorocznych filmów. Akcja często toczy się na wpół linearnie a poszczególne epizody mają nam jedynie przybliżyć całość doświadczenia postaci (Dziewczyna w masce lisicy, wspomniana Komedia). Podobnie jest w Jack i Diane Bradleya Rusta Graya. Miłosna historia dwóch dziewczyn pokazuje niepewność miłości i powikłania z nią związane. I choć film odznaczał się pewną irytującą manierą jest godny zauważenia. Tak jak Zabójczy upał Amy Seimetz, w którym niewyjaśniona, tajemnicza miłość popycha dwoje ludzi do zachowań irracjonalnych. Ucieczka przed morderstwem, chaos, nerwowość, zaburzenia emocjonalne bohaterów stwarzają obraz chorej i szalonej miłości, niczym z Dzikich Palm Faulknera, skąd mogłaby być zapośredniczona historia jak i gęsty klimat opowieści.
Trafionymi pozycjami okazały się jednak historie opowiedziane klasycznie. Film drogi, choć to obfitujący rodzaj filmowy w kinematografii świata, z amerykańskim kinem kojarzy się szczególnie – tym lepiej, gdy trasa przebiega pomiędzy wybrzeżami. I tak w Arkadii Olivii Silver, czteroosobowa rodzina zmierza do mitycznej Kalifornii, gdzie w tytułowym mieście zamierzają zacząć nowy etap wspólnego życia. Kolejne nietypowe decyzje ojca i tajemniczy brak matki stopniowo uzyskują wytłumaczenie. Każdy z członków, a szczególnie dojrzewająca główna bohaterka, będzie musiał się zmierzyć ze swoimi słabościami i próbą pogodzenia się z indywidualnością drugiej osoby. Tak samo w Tam, gdzie rosną grzyby Jasona Cortlunda i Julii Halperin, który jest przykładem udanego branżowego projektu „US in progres”. Powstały w koprodukcji z polskimi twórcami wydaje się ciekawą alternatywą dla stereotypowych, lifestylowych filmów z gatunku „filmy o jedzeniu”. Nie jest to klasyczna „droga przez mąkę” z przepisami, pięknymi zdjęciami posiłków, ale opowieść o wpływie ortodoksji na życie osobiste i miłości do idei. Wyjątkowe przesunięcie wektora fabuły o relacji dwojga ludzi w kierunku od problemu w relacji do rozstania okazało się trafionym zabiegiem.
Prawdziwym hitem okazał się jednak West of Memphis Amy Berg (pokaz specjalny), którego premiera w Stanach będzie miała miejsce w grudniu. Film przybliża głośną sprawę morderstwa trójki chłopców i poważnych kontrowersji związanych z procesem. Znakomity dokument śledczy oprócz przedstawiania dowodów, relacjonowania procesu opowiada uniwersalną historię o tym jak żyć i że czasem warto walczyć w słusznej sprawie, która wydaje się z góry skazana na porażkę − jakim zaskoczeniem może okazać się zwycięstwo. Reżyserka oskarża nie tylko amerykański system prawny, ale całą metodę „myślenia poszlakowego”, która zawodzi, gdy dopuszczamy do siebie emocje i umiłowanie do ferowania wyrokami.
Zróżnicowanie i mocna selekcja po raz kolejny udowadniają rangę wrocławskiego festiwalu. Okrojony program sprostał hasłu festiwalu i pozytywnie przeprowadził przez „wszystkie stany kina”.