Jolanta Brach-Czaina, filozofka kobiecego egzystencjalizmu, popełniła bardzo interesującą książkę eseistyczną o „życiu przyziemnym” w kontekście kobiecej wspólnotowości. Błony umysłu, bo o tym mowa, poruszają problematykę konstruowania tożsamości na podstawie teorii dotykowych, cielesności, zwykłych czynności czy tematu dorastania. Ta książka ma płeć, jest na wskroś kobieca, co nie znaczy, że w jakimkolwiek zakresie feministyczna. To nie jest manifest zaangażowany społecznie. Mamy do czynienia z opisem kobiecego istnienia, co stanowi punkt wyjścia dla wystawy w Galerii Strefa A, zatytułowanej Małe Pranie Ręczne. Pranie, czyli zwyczajna czynność o charakterze puryfikacyjnym jest początkiem jakiejś przemiany, początkiem budowania tożsamości. A słowem-kluczem prezentowanych prac jest Dorastanie – pisane z dużej litery – bo jest niezwykle ważne jako element łączący. Dorastanie do różnych ról społecznych, dorastanie do nowych sytuacji, mierzenie się z wyzwaniami narzucanymi przez społeczeństwo, przekształcanie się w inną osobę, linienie – tak, jak to opisuje Jolanta Brach-Czaina:
Węże zrzucają skórę, gdy staje się za ciasna. To konieczność związana z rozwojem. Najpierw skóra pęka na głowie, przy nosie i wokół oczu, później wąż złuszcza ją, ściera, ściąga, wysuwa się i uwalnia. Pokryta łuskami skóra jest nie dość elastyczna, by pozwalała na wzrastanie.
(Jolanta Brach-Czaina Błony umysłu)
Małgorzata Szandała Andersen, Lacan, Žižek, Czerwone pantofelki
Kuratorki wystawy, Małgorzata Szandała i Małgorzata Błaszczyk, zaprosiły do współpracy artystki młodego pokolenia związane z galerią, zadając im pracę domową – opowiedzieć o codzienności w kontekście dorastania. Okazało się, że powstały niezwykle zróżnicowane prace, wykorzystujące przeróżne media: fotografię, wideo, malarstwo, instalację, obiekty, wiersze, nagrania dźwiękowe. Dorastanie ma tu wymiar subiektywny, wielowątkowy, bogaty interpretacyjnie i to charakterystyczna cecha tej wystawy.
Prac jest wiele, warto opowiedzieć przynajmniej o kilku. Magdalena Hueckel prezentuje wideo oraz 16 fotografii pt. Autoportret – transformacje. Artystka przez dziesięć lat wykonywała wąsko skadrowane portrety swojej twarzy, po nałożeniu ich na siebie, obrazy przenikają się tworząc uniwersalny portret, który oddaje istotę przemiany. Zmieniająca się fizjonomia to też dorastanie.
Magdalena Hueckel Autoportret - transformacje
Grażyna Tereszkiewicz w swojej pracy lawiruje między odczuciem bólu (ewidentne konotacje sadomasochistyczne – przekłute narządy płciowe) a zjawiskiem biologicznego zrastania się. Wykorzystano nić chirurgiczną przeplatającą ludzkie części intymne, ale po pewnym czasie nić przestaje być ciałem obcym, zrasta się z tkanką. Takie samoistne gojenie się. Ciało staje się bliskie i coraz bardziej zrozumiałe – może już jesteśmy gotowi dorosnąć do przełamania tabu.
Grażyna Tereszkiewicz Chirurgia dyskretna - ALBO, POMIĘDZY
Sylwia Górak i jej obraz The Polish Boys nawiązuje do wychodzenia z rajskiego okresu dorastania, w zasadzie w sensie dojrzewania seksualnego, ale także do wychodzenia z kraju pochodzenia (artystka mieszka na stałe w Niemczech). Malarka chciała oddać klimat nieświadomości, gdzie jeszcze nie wiadomo, że owoc może być zakazany. Emocje wówczas są najintensywniejsze, nieskrępowane i dlatego cenne, może warto je w sobie zachować na stałe.
Sylwia Górak The Polish Boys
A Zuzanna Dembiec w swojej instalacji jakby stała przed dylematem, czy warto wejść w dorosłość. Na ścianie znajdują się wieszaki opatrzone hasłami: niepewność, wątpliwości, kompromisy, bezsilność (przysłonięta do połowy presją), szablony zachowań.
Na zakończenie wystawy, w trakcie finisażu, zaprezentowany zostanie film Izabeli Chamczyk Sens. Po raz pierwszy film ten został pokazany we wrocławskiej Galerii Entropia. Powstał jako próba zmierzenia się z poczuciem bezsensu. Autorka zadaje pytania o sens różnym osobom, tworząc równolegle swoją własną narrację. Tak interpretować można proces dojrzewania do bycia artystą. Film jest nieskończony, poszukiwania sensu trwają nadal.
Małe Pranie Ręczne
Galeria Sztuki Współczesnej Strefa A
Kraków, ul. Stolarska 6/9,
Wystawa czynna: 22 czerwca – 13 lipca 2012
W projekcie biorą udział: Agata Agatowska, Małgorzata Szandała, Magda Hueckel, georgia Krawiec, Ewa Zasada, Zuzanna Dembiec, Paulina Poczęta, Grażyna Tereszkiewicz, Izabela Chamczyk, Monika Drożyńska, Pola Dwurnik, Joanna Oparek oraz Sylwia Górak.
Kuratorki projektu: Małgorzata Błaszczyk, Małgorzata Szandała.