Wierność obrazów. René Magritte i fotografia
18 kwietnia – 10 czerwca 2012 (wernisaż – 17 kwietnia)
MIĘDZYNARODOWE CENTRUM KULTURY
Kraków, Rynek Główny 25
GALERIA MCK czynna: wt–nd 10.00–18.00; bilety: 8 zł pełnopłatny, 5 zł ulgowy, 10 zł bilet rodzinny (osoba dorosła z dziećmi)

W każdą niedzielę, w cenie biletu zwiedzanie wystawy z przewodnikiem:
godz. 12.00 w języku polskim
godz. 16.00 w języku angielskim

Cnota nagrodzona, René Magritte, Bruksela, 1934© Ch. Herscovici - SABAM Belgium 2012

René Magritte to jeden z najbardziej znanych twórców z kręgu surrealizmu. Dowcipne, niekiedy niepokojące obrazy artysty stanowiły ciągłą grę z tym, co realne i tym, co wyobrażone. Poetyckie, przepełnione nastrojową atmosferą prace, na których zwykłe z pozoru przedmioty zyskują niezwykłą aurę i intrygujący charakter zapewniły artyście nie tylko miejsce wśród klasyków XX wieku, ale również w kulturze popularnej, która na własny użytek przejęła szereg najbardziej rozpoznawalnych motywów z jego twórczości, takich jak melonik czy fajka.

Bóg dnia ósmego, René Magritte, Bruksela, Rue Esseghem, 1937© Ch. Herscovici - SABAM Belgium 2012

Magritte w podobny sposób jak malarstwo traktował również fotografię, choć ta część jego dorobku przez długi czas pozostawała nieznana.

Na fotografiach element artystycznej kreacji łączy się z prywatnym, intymnym światem twórcy i jego najbliższych. Magritte przedstawiał przede wszystkim żonę – zarazem muzę i jedyną modelkę – Georgette oraz przyjaciół i równocześnie współtwórców surrealizmu belgijskiego – poetów i pisarzy - Louisa Scutenaire’a, jego żonę Irène Hamoir, Paula Nougé, Marcela Lecomte’a, Marcela Marïena Camille’a Goemansa i Paula Colinet.


Kokieteria, autoportret René Magritte'a, Jardin des Plantes (fotokabina), Paryż, 1928© Ch. Herscovici - SABAM Belgium 2012

Louis Scutenaire, który opisał zbiór fotografii i nadał każdej pracy tytuł, w następujący sposób opisywał te realizacje: Podobnie jak żonglował elementami tworzonych obrazów, aby stworzyć z nich „inny świat”, w wolnym czasie René Magritte ze szczególnym upodobaniem ustawiał ludzi, swoją żonę czy przyjaciół, w zaaranżowanych przez siebie fikcyjnych sytuacjach, zanim któryś z jego znajomych zrobił ich portret, podobnie jak układał elementy swoich obrazów, by stworzyć „inny świat”.

Powstałe podczas wspólnych podróży i niezobowiązujących spotkań fotografie łączą w sobie dadaistyczny żart, humor, upodobanie do burleski z charakterystyczną dla płócien Magritte’a atmosferą i często wykorzystywanymi motywami.

Kilkadziesiąt zebranych na wystawie fotografii uzupełnia wczesny rysunek i powstała pod koniec życia artysty litografia „Trzy jabłka” przedstawiająca jeden z jego ulubionych motywów.

Olbrzym, Paul Nougé, Wybrzeże belgijskie, 1937© Ch. Herscovici - SABAM Belgium 2012

Kurator wystawy: Natalia Żak

Z okazji wystawy przygotowany został polsko-angielsko-francuski katalog.

Bogaty program towarzyszący wystawie obejmuje wykłady, dyskusje, cykl spotkań dla seniorów pt. Dojrzali do sztuki, a także ofertę edukacyjną dla grup szkolnych.


Wystawa zorganizowana we współpracy z Przedstawicielstwem Walonia-Bruksela w Warszawie.

Wystawa została włączona w główny program Miesiąca Fotografii w Krakowie.



Patronem medialnym wystawy jest:







Program towarzyszący wystawie:

18.04.2012 r. (środa), g. 18.00  
Surrealism and photography
Wykład dr. Xaviera Cannone'a (wykład w języku francuskim, tłumaczony symultanicznie na język polski)


Xavier Cannone - historyk sztuki na Liberal University in Brussels (U.L.B.), doktoryzował się z historii sztuki i archeologii na Sorbonie, pracą poświęconą surrealizmowi w Belgii (1950-1993). Od marca 2008 zarządza Muzeum Fotografii Wspólnoty Francuskiej w Charleroi, które to stanowisko objął po założycielu, Georges Vercheval.

26.04.2012 r. (czwartek), g. 18.00
W cieniu Magritte’a: Paul Nougé
Wykład Marca Quaghebeur (wykład w języku francuskim tłumaczony symultanicznie na język polski)


Paul Nougé
, człowiek, za którego sprawą surrealizm w Brukseli różnił się od tego w Paryżu, świadomie pozostawał w cieniu. A przecież był przecież wybitnym pisarzem i człowiekiem, który jak nikt potrafił pobudzić innych do działania, który który zebrał wokół siebie modernistów, takich jak René Magritte i przyjaźnił się z malarzem przez trzydzieści lat jego działalności twórczej. Nougé zasługuje na szczególną uwagę, jeśli chcemy zrozumieć, dlaczego Magritte stał się symbolem przemiany estetycznej, etycznej i politycznej, której pragnął pisarz i pod którą podpisali się artyści z jego kręgu.
Marc Quaghebeur jest dyrektorem dyrektorem a Archiwów i Muzeum Literatury w  Brukseli

10.05.2012 r. (czwartek), g. 18.00
Zanim Magritte. Poważna tradycja humoru w sztuce belgijskiej
Wykład Andrzeja Pieńkosa


Andrzej Pieńkos - historyk sztuki, krytyk, od 2008 dyrektor Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania nad sztuką i kulturą artystyczną Europy XVIII-XX w. Inicjator i współredaktor serii wydawniczej „Dzieje myśli o sztuce. Biblioteka klasyków”. Interesuje się przede wszystkim sztuką francuską, szwajcarską i skandynawską. Popularyzator sztuki, inicjator Dni Sztuki na UW i innych imprez upowszechniających wiedzę o zabytkach Warszawy, Uniwersytecie, a także szeroko pojmowanym dziedzictwie kulturalnym.

18.05.2012 r. (piątek), godz. 15.00–23.00
Noc Surrealizmu w MCK
W programie m.in. oprowadzania po wystawie, warsztaty dla dzieci i literacko-surrealistyczne zabawy. Wstęp wolny


24.05.2012 r. (czwartek), godz. 18.00
Remake
Spotkanie z Polą Dwurnik i Tadeuszem Rolke


Projekt fotograficzny Remake Tadeusza Rolke i Poli Dwurnik nawiązuje do sesji z 1984 roku, w której Rolke fotografował Korę Jackowską w pracowni ojca Poli, Edwarda Dwurnika. Tym razem scenerią jest studio malarskie Poli, a wielopoziomowa gra ról i odniesień prowadzona jest z jej własnymi obrazami. Remake ma charakter performance‘u, w którym artystka „używa“ swoich prac po raz drugi, subwersywnie przestawia ich znaczenia lub wkłada w nawias, pozwalając fotografowi na stworzenie za ich pomocą nowej rzeczywistości.

31.05.2012 r. (czwartek), g. 18.00
Wrzeciona tamtych dni – krótka historia czeskiej fotografii surrealistycznej, fotomontażu i fotoperformance (1934–1954) 


David Voda – historyk sztuki, specjalizujący się w zakresie nowoczesnej kultury czeskiej, sztuki Niemców i Żydów czeskich w 1. połowie XX w. oraz sztuki teo- i antropozoficznej w Europie Środkowej. Autor i kurator wystaw, m.in. retrospektyw antropozoficznego malarza Rudolfa Michalika (Ołomuniec 2002) i Vítězslava Nezvala, spirytus movens czeskich surrealistów (Ołomuniec 2002, Praga, 2006). Współpracował przy przygotowaniu wystawy Dom miłośnika sztuki. Kultura artystyczna Czech i Moraw 1870–1930 (Stała ekspozycja w Muzeum Sztuki w Ołomuńcu 2003–2012, polska prezentacja: MCK Kraków 2010). Obecnie przygotowuje wystawę Antropozofia i awangarda w Europie Środkowej 1913–1938, która pokazana zostanie w praskiej Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej.