Inside Job to drugi film Charlesa Fergusona, nagradzanego wcześniej za podobny w tonie No End In Sight. W swoim debiucie reżyser rozprawiał się z prezydenturą George’a W. Busha i kwestią wojny z Irakiem. Temat ten, do dziś bardzo popularny wśród dokumentalistów, przedstawił rzetelnie i bez uciekania się do tanich sztuczek w stylu Michaela Moore’a. Podobnie zresztą uczynił kręcąc nowy film, podsumowujący kryzys finansowy z 2008 roku. Nie znajdziemy tu epatowania ludzkim nieszczęściem, a jedynie logiczny, profesjonalny wywód specjalistów, przerywany gubiącymi się w zeznaniach lobbystami i ludźmi, którzy na kryzysie zarobili.
Wszystko zaczęło się za czasów prezydentury Reagana, kiedy to deregulacja rynków finansowych ruszyła z pełnym impetem, by przez najbliższe kilkanaście lat zapewnić wzrost gospodarczy i umożliwić Billowi Clintonowi wypracowanie znacznej nadwyżki finansowej. W ciągu kilku kolejnych lat roztrwoniona zostanie ona całkowicie przez Busha na prowadzenie konfliktów zbrojnych. Film Fergusona obrazowo i systematycznie odsłania widzowi różne aspekty gospodarki wolnorynkowej, której zasady umożliwiły grupie najbogatszych biznesmenów z Wall Street stać się jeszcze bogatszymi, kosztem nie tylko oszczędności życia wielu osób, ale także pieniędzy podatników, wpompowanych w upadłe, gigantyczne firmy, wykorzystujące je na wypłaty odpraw dla zarządów.
Oprócz tematyki kryzysowej w Inside Job pojawiają się wątki związane z ustalaniem coraz to nowych ulg podatkowych, dotyczących jedynie najbogatszych Amerykanów; bankructwa Islandii; konfliktu interesów, jaki pojawia się w przypadku pracowników naukowych (m.in.
Niezwykle trudno jest zrobić wciągający dokument o gospodarce. Przedstawianie wykresów, opinii specjalistów oraz fragmentów aktów prawnych zazwyczaj nie jest zbyt interesujące dla laików. Mimo że film Fergusona nie ustrzegł się całkowicie dłużyzn, to najbardziej zaskakującym jego elementem jest tempo. Dobry montaż w połączeniu z atrakcyjnymi wizualnie zdjęciami rodem z filmu przyrodniczego (lasy filmowane z lotu ptaka, rzeki, góry, krajobrazy miejskie itd.) sprawiają, że Inside Job pozbawiony jest znamion przydługiego wykładu.
Również końcówka bardzo dobrze świadczy o obiektywności filmu. Krytykowanie rządów Baracka Obamy nie jest w Hollywood modne. Może się wręcz kojarzyć z przejściem na ciemną stronę mocy. Reżyser postanowił jednak nie robić laurki urzędującemu prezydentowi i powiedział wprost, że niewiele się zmieniło od ostatnich wyborów. Niezwykle nudna, statyczna i bezowocna jak do tej pory kadencja nie przyniosła właściwie żadnych konstruktywnych narzędzi do walki z kryzysem w przyszłości.
Inside Job został nagrodzony Oscarem za najlepszy film dokumentalny. Nie jest to do końca trafny wybór, ponieważ pod względem formalnym były nominowane co najmniej dwa znacznie lepsze filmy: GasLand i Exit Through the Gift Shop. Jednak w pewnym sensie wygrana dzieła Fergusona nie dziwi, gdy weźmie się pod uwagę ogólnie antykapitalistyczne nastawienie filmów i seriali Amerykańskich w ostatnich latach. Inside Job nie wywoła żadnej rewolucji, nie stanie się filmem kultowym i nie skłoni rządzących do zastanowienia się nad sensem całego systemu wolnorynkowego. Może jednak poszerzyć świadomość osób, które go obejrzą i wzbudzić w nich niepokój, związany z wielką machiną transnarodowego biznesu, któremu sentymenty są obce. I nie trzeba mieć nawet lewicowych poglądów, by film wydał się głosem rozsądku.
Inside Job
reżyseria, scenariusz, produkcja: Charles Ferguson
muzyka: Alex Heffes
zdjęcia: Kalyanee Mam, Svetlana Cvetko
gatunek: film dokumentalny
kraj: USA
rok: 2010
czas trwania: 108 min
premiera: kino 11 marca 2011(Polska), 8 października 2010 (USA)
UIP
Za seans dziękujemy Krakowskiemu Centrum Kinowemu ARS,
które jest aktualnie dysponentem JEDYNEJ KOPII FILMU W POLSCE!
Proponujemy skorzystać z okazji
